بررسی روند گسترش نسل پنجم ارتباطات موبایلی و ملاحظات پیش رو

با ظهور نسل پنجم ارتباطات موبایلی (5G) ، سناریوهای بسیاری در خصوص کاربردها و موارد استفاده(use cases) از آن در زندگی روزمره و بالاخص در کسب‌وکارها مطرح شد. سناریوهایی که بعضا به داستان‌های علمی-تخیلی شبیه بودند. با گذشت زمان، توسعه تکنولوژی، پیاده‌سازی و تجاری‌سازی هر چه بیشتر این فناوری برخی از آن سناریوها به کلی منتفی شد و برخی دیگر شدت گرفت. اما اکنون در مرحله‌ی ورود به فاز بعدی هستیم، جایی که پذیرش فناوری نسل پنجم در دنیا به حدی رسیده که به خوبی می‌توان در مورد تاریخچه طی شده و مسیر پیش‌رو گفتگو کرد. به ویژه زمانی که فناوری نسل پنجم مستقل (5G SA) و 5G پیشرفته نیز پیاده‌سازی و تجاری شده‌اند.

در این مطلب نگاهی اجمالی به این موضوعات خواهیم داشت.

ابتدا در مورد اهمیت نسل پنجم نکاتی را ذکر می‌کنیم. سپس به بررسی شرایط فعلی و رویکرد اپراتورها در توسعه این فناوری خواهیم پرداخت و در آخر قابلیت‌ها و موارد کاربردی جدید و ملاحظات پیش رو را مرور می‌کنیم.

امیدواریم که این مطلب به شکل گیری دیدگاهی شفاف در مورد شرایط و رویکرد اپراتورهای تلفن همراه در خصوص نسل پنجم فناوری ارتباطات موبایلی منجر شود.

چرا 5G اهمیت دارد؟

مسائل مالی و درآمد زایی: هر نسل جدید از فناوری تقاضای جدیدی برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند، اما از زمان تجاری‌سازی 3G افزایش متناظری در درآمد دیده نمی‌شود. این مطلب به خوبی مبین این موضوع است که چرا دو سوم اپراتورهای مورد بررسی، درآمدزایی یا صرفه‌جویی در هزینه‌ها را به عنوان هدف شماره یک خود در نظر گرفته‌اند. کلید رشد، برآوردن نیازهای استفاده موارد کاربردی(use cases) (از جمله 5G FWA) و ارائه راه‌حل‌هایی مانند بخش‌بندی شبکه برای مشتریان سازمانی است.

ترافیک دیتا و رشد استفاده از آن: طبق گفته شرکت اریکسون، ترافیک دیتا بین سال‌های 2022 تا 2028 چهار برابر خواهد شد. شبکه‌های موجود در مناطقی که تقاضا در آن‌ها بسیار بالاست، برای پاسخگویی به این نیاز با مشکل مواجه خواهند شد.

mmWave: در حالی که اغلب به دلیل سرعتش مورد تحسین قرار می‌گیرد، یک مزیت دیگر mmWave ظرفیت عظیم آن در مناطق شهری پرجمعیت است که عواملی مانند انتشار کم‌تر از اهمیت کمتری برخوردار هستند.

((mmWave یا "موج میلی‌متری" بخشی از طیف الکترومغناطیسی هستند که برای ارتباطات بی‌سیم، از جمله فناوری‌های 5G ، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در ارتباطات 5G ، mmWave به عنوان یک تکنولوژی کلیدی به کار می‌رود زیرا می‌تواند سرعت‌های بسیار بالای انتقال دیتا را فراهم کند. این امواج به دلیل فرکانس بالای خود ظرفیت بیشتری دارند و می‌توانند حجم زیادی از داده‌ها را در فاصله‌های کوتاه منتقل کنند. با این حال، یکی از چالش‌های استفاده از mmWave این است که این امواج به راحتی توسط موانع مانند ساختمان‌ها یا حتی دیوارهای داخلی مسدود می‌شوند، بنابراین برای پوشش‌دهی کامل نیاز به زیرساخت‌های بیشتری دارند.))

نیازهای روزافزون سازمانی: شبکه‌های مخابراتی باید آماده باشند تا از سازمان‌ها و کسب‌وکارها در تکمیل تحول دیجیتال خود در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی و خودکارسازی پشتیبانی کنند.

افزایش تقاضا: 70٪ از مصرف‌کنندگان در یک نظرسنجی از GSMA Intelligence اعلام کرده‌اند که توانایی اتصال به 5G برایشان مهم یا بسیار مهم است. با افزایش محبوبیت فعالیت‌هایی مانند بازی‌های آنلاین و پخش زنده، مشترکین و مصرف‌کنندگان خواستار بهترین تجربه ممکن خواهند بود.

شاید دانستن نکاتی بیشتر به درک ما از اهمیت این فناوری در زندگی فردی و کسب‌وکارها کمک کند. دسترسی به فناوری 5G در سراسر جهان در حال گسترش است و تجاری‌سازی با سرعت بیشتری پیش می‌رود. تا سال 2030، بیش از نیمی از اتصالات موبایلی روی 5G خواهد بود و اتصالات 5G در دنیا از 5 میلیارد فراتر می‌رود. با توجه به اقبال مصرف‌کنندگان به نظر می‌رسد اتصالات FWA یک جایگزین بلندمدت برای فیبر است. فناوری (standalone)5G SA، چشم‌اندازی امیدوارکننده را به وجود آورده است و URLLC و بخش‌بندی شبکه، به کلیدی برای موفقیت اپراتورها تبدیل شده است. در این میان 5G پیشرفته و بازگشت پخش چندگانه اولویت اپراتورهاست و همچنین تلاش برای رشد در بخش B2B ادامه دارد.

گسترش دسترسی به 5G در سراسر جهان

بررسی نحوه گسترش و پراکندگی فناوری نسل پنجم در دنیا به میزان دقت برآوردهای ما در خصوص سرعت و مسیر پیشرفت این تکنولوژی خواهد افزود. پذیرش 5G در سراسر جهان به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است، اما اکنون در بیشتر کشورها در دسترس است. در سراسر آمریکای شمالی، آسیای شرقی و بازارهای کشورهای همکاری خلیج فارس GCC ، پیاده‌سازی شبکه‌ها به‌خوبی انجام شده‌است و اپراتورها به دنبال مراحل بعدی هستند. در حالی که اپراتورهای اروپایی دیرتر شروع کردند و میزان پذیرش هنوز به سطح مناسب نرسیده، اما شبکه‌های 5G در سراسر این منطقه وجود دارد. با پیاده‌سازی این فناوری در بسیاری از بازارهای نوظهور، عملا مرحله بعدی استقرار 5G آغاز شده است. راه‌اندازی‌های اخیر در هند و نیجریه نشان‌دهنده تعداد زیادی مشترک جدید بالقوه است.

تجاری‌سازی 5G در سراسر جهان سرعت می‌گیرد (داده‌ها تا 1 اکتبر 2022 صحیح هستند)

با توجه به شرایط فعلی و پیش‌بینی انجام شده با این مضمون که بیش از نیمی از اتصالات موبایلی تا سال 2030 روی 5G خواهند بود، می‌توان روندی را برای توسعه 5G در دنیا متصور بود. بدین شکل که آمریکای شمالی، آسیای شرقی و بازارهای کشورهای همکاری خلیج فارس GCC همچنان در پذیرش 5G پیشتاز خواهند بود. با استقرار 5G ، اپراتورها اکنون در حال راه‌اندازی شبکه‌های مستقل (standalone) SA 5G هستند. در حالی که اروپا در حال حاضر عقب‌تر است، گسترش پوشش و ورود دستگاه‌های موبایل 5G به جریان اصلی به کاهش فاصله کمک خواهد کرد. در آسیا-اقیانوسیه، چندین بازار بزرگ هنوز 5G را راه‌اندازی نکرده‌اند که این موضوع میانگین منطقه را پایین آورده است. برنامه‌های راه‌اندازی جاه‌طلبانه در هند قرار است این وضعیت را تغییر دهد. اپراتورهای آمریکای لاتین رویکرد "صبر و مشاهده" نسبت به 5G را اتخاذ کردند، اما اکنون در حال ثبت رشد در پوشش و اتصالات هستند.

گسترش 5G در سراسر پایگاه مشترکین جهانی

آیا FWA یک جایگزین بلندمدت برای فیبر است؟

در نظرسنجی که توسط GSMA Intelligence انجام شده است، 42٪ از مصرف‌کنندگان دسترسی FWA G5 را یک پیشنهاد جذاب می‌دانستند. با این حال، چشم‌انداز این فناوری به ترکیبی از عوامل بستگی دارد، از جمله سرعت راه‌اندازی شبکه 5G ، در دسترس بودن و بازآفرینی طیف فرکانسی و استراتژی‌های بازاریابی و قیمت‌گذاری اپراتورها. با توجه به اهمیت بالای مصرف انرژی و تمرکز اصلی اپراتورهای همگرا (converged operators)بر فیبر برای اینترنت پهن‌باند خانگی، هیچ تضمینی برای رشد مداوم FWA وجود ندارد.

با این حال، طی چهار سال آینده، اتصالات FWA G5 به‌طور میانگین حدود 90٪ در سال افزایش خواهد یافت (در 52 کشوری که سرویس FWA G5 را راه‌اندازی کرده یا اعلام کرده‌اند که راه‌اندازی می‌کنند). با آغاز راه‌اندازی بیشتر 5G در بازارهای در حال توسعه، فهرست بازارهای با رشد سریع گسترش خواهد یافت و اپراتورهای بیشتری از فرصت FWA G5 بهره‌مند خواهند شد.

رشد اتصالات FWA در سطح جهانی

SA G5، چشم‌اندازی امیدوارکننده دارد اما برنامه‌ها مطابق با انتظارات پیش می‌روند؟

با تکمیل مرحله اول راه‌اندازی 5G و تمرکز بر موارد کاربردی(use cases) سازمانی، 5G مستقل (G SA5) برای ارائه مزایای واقعی 5G ضروری خواهد بود. نظرسنجی GSMA Intelligence تأیید کرد که بخش‌بندی شبکه و ارتباطات فوق‌العاده قابل اعتماد و با تأخیر کم (URLLC) ملاحظات کلیدی برای راه‌اندازی 5G هستند. بنابراین منطقی است که تعداد شبکه‌های مستقل در حال افزایش باشد، به‌ویژه در میان پذیرندگان اولیه 5G در آمریکای شمالی و آسیای شرقی. در حالی که راه‌اندازی‌ها در سایر نقاط جهان در مراحل اولیه هستند، برنامه‌ها نشان می‌دهند که این وضعیت قرار است تغییر کند.

G5- پیشرفته و بازگشت پخش چندگانه

5G پیشرفته نسخه بعدی استاندارد 5G است که با قابلیت‌ها و به تبع آن موارد کاربردی(use cases) جدید پر بار تر شده است. نظرسنجی "تحول شبکه" که توسط GSMA Intelligence انجام شده نشان می‌دهد که بیش از نیمی از اپراتورها ظرف دو سال آینده 5G پیشرفته را مستقر خواهند کرد. در حالی که تجربیات گذشته به ما می‌گوید که به انتظارات بیش از حد خوش‌بینانه مشکوک باشیم، البته با در نظر گرفتن فرصت‌هایی که توسط G5 5G پیشرفته ارائه می‌شوند.

خدمات پخش چندگانه که از طریق شبکه‌های موبایل ارائه می‌شوند سال‌ها ممکن بوده‌اند، اما هرگز موفقیت تجاری به‌دست نیاورده‌اند. اشتیاق به ارائه خدمات پخش چندگانه با پشتیبانی 5G پیشرفته، می‌تواند نشان‌دهنده تمایل به جستجو در این فضا و احتمالاً هدف‌گذاری در زمینه‌های جدیدی مانند صنعت خودروسازی باشد.

IoT با هزینه پایین نیز یکی دیگر از اولویت‌های اصلی 5G پیشرفته است که با تلاش مداوم برای توسعه خدمات B2B هم‌سو است. راهکارهای فعلی IoT بسیار پرهزینه هستند، البته گسترش قابلیت‌های IoT بر مبنای 5G پیشرفته جدید زمان‌بر خواهد بود.

پخش چندگانه در اولویت‌ فیچرهای فناوری 5G- پیشرفته برای اپراتورها است

کدام فیچرهای فناوری 5G- پیشرفته مهمترین اولویت تحول شبکه شما هستند؟ دو ویژگی برتر را رتبه‌بندی کنید.

چشم‌انداز منطقه‌ای 5G

اروپا

بازارهای اروپایی میزان پذیرشی که در بازارهای پیشرو گزارش شده‌است را نشان نمی‌دهند، جایی که اپراتورها از 5G غیر مستقل (NSA) فراتر رفته و در حال راه‌اندازی SA G5 هستند. یک از دلایل اصلی، تقسیم شدن بازار و ARPU پایین ناشی از رقابت است که منجر به سرمایه‌گذاری کمتر شده است.

چین

جمعیت عظیم، تمرکز رگولاتور و تعرفه‌های جذاب باعث شده‌اند که چین به یک پیشرو جهانی در 5G تبدیل شود. در پایان سال 2022، چین 60٪ از اتصالات 5G جهانی را به خود اختصاص داده بود.

آفریقا

راه‌اندازی 5G در آفریقا در اکثر موارد دیرتر از سایر نقاط جهان انجام شده است. با توجه به در دسترس نبودن سرمایه‌گذاری‌های زیاد برای به‌روزرسانی شبکه و هزینه‌های بالای گوشی موبایل برای بسیاری از افراد، هزینه های بالای بهره مندی از این فناوری(دسترس‌پذیری مالی affordability) همچنان به عنوان مانعی برای مصرف‌کننده سطح متوسط محسوب می شود.

ملاحظات سال پیش رو

تا این جا مطالب بسیاری در خصوص اهمیت تکنولوژی نسل پنجم ارتباطات موبایلی، اقدامات انجام شده، ترجیحات اپراتورهای موبایل و پیش‌بینی مسیر پیش رو مطرح کردیم. در بخش پایانی این گفتار، 3 موضوع با عنوان ملاحظات پیش رو را به بحث می‌گذاریم و با طرح سه پرسش کلیدی به آنها پاسخ می‌دهیم.

آیا مبلغ کارکرد کاربر 5G ، منجر به بازگشت سرمایه اپراتورها خواهد داد؟

با وجود میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری، در اکثر موارد ARPU (درآمد متوسط به ازای هر کاربر) شاهد رشد متناسب نبوده و رقابت شدید از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کرده است. حدود 50٪ از کاربران و مشترکین در نظرسنجی که توسط GSMA Intelligence انجام شده ابزار کرده‌اند که به خدمات جانبی نیز علاقه‌مند هستند، که این خود نمایانگر فرصتی برای رشد تدریجی است. با این حال، بخش سازمانی همچنان به عنوان بزرگ‌ترین فرص 5G مد نظر است.

آیا شاهد رشد واقعی در بازارهای نوظهور خواهیم بود؟

کاهش هزینه دستگاه‌های موبایل و تعرفه‌هایی که اغلب بدون حق premium قیمت‌گذاری می‌شوند، منجر به پذیرش سریع‌تر 5G نسبت به 4G شده است. نفوذ پایین فیبر در بازارهای نوظهور، چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای رشد 5G فراهم می‌آورد.

((بدون حق premium به این معنی است که قیمت این تعرفه‌ها شامل هیچگونه هزینه اضافی (مثل هزینه‌های جانبی یا سرویس‌های ویژه) نیست و قیمت‌گذاری به شکلی است که مشترک فقط هزینه اصلی خدمات را پرداخت می‌کند.))

آیا در مورد AR/VR بیش از حد بزرگ‌نمایی شده است؟

AR/VR به‌طور مکرر به‌عنوان یک مورد استفاده اصلی برای G5 ذکر شده است، اما نظرسنجی که توسط GSMA Intelligence انجام شده است نشان می‌دهد که این موضوع اولویت اپراتورها نیست. میزان فروش هدست‌های AR/VR ثابت مانده و برای اینکه AR/VR به جریان درآمدی اصلی وارد شود نیاز است قیمت هدست‌ها کاهش یافته و محتوا مورد نیاز افزایش یابد.